Tegoroczne pędy, sosny zwyczajnej w uprawach, brunatnieją i rosną wyraźnie wolniej niż zdrowe, podobnie jak ich igły. Zamierające pędy wydzielają silnie żywicę. Niekiedy dolna część takich pędów pozostaje zielona i bywa od ich martwej części oddzielana warstwą miękiszu przyrannego. Chore pędy robią wrażenie jakby były porażone nagłym atakiem sprawcy, zanim zdołały zakończyć swój wzrost na długość.

Leśnicy obstawiali dwa patogeny Gremmeniella abietina oraz Sphaeropsis sapinea.

W konkretnym ustaleniu przyczyny choroby pomógł dr hab. Andrzej Szczepkowski z  Katedry Ochrony Lasu i Ekologii (Zakład Mikologii i Fitopatologii Leśnej)  Wydziału leśnego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

Badania laboratoryjne potwierdziły chorobę grzybową – sprawcą okazał się patogen o nazwie Sphaeropsis sapinea.

Jego piknidia występują w skupieniach. Znajdujące się w nich konidia, zrazu bezbarwne, później żółtawe i wreszcie ciemnobrunatne, są początkowo jednokomórkowe, później coraz częściej dwukomórkowe, kształtu od eliptycznego do podłużno-jajowatego lub niewyraźnie maczugowatego. Z wiekiem stają się one brodawkowate, przy czym brodawki powstają po wewnętrznej stronie ściany komórkowej. Grzyb zakaża młode, jeszcze nie zdrewniałe, nie uszkodzone ani nie zranione tkanki.

Ciekawostką jest fakt, iż w takiej skali nasilenia grzyb ten pojawił się po raz pierwszy w Puszczy Białowieskiej.

Czy choroba w takiej skali to kolejny przykład zmian klimatycznych?