Miodunkę spośród innych roślin wyróżniają dwukolorowe kwiaty o zmieniającym się kolorze – młode kwiaty są różowe, a z czasem stają się fioletowe. Na terenie Puszczy Białowieskiej, podobnie jak w żyznych lasach liściastych całego kraju, można spotkać miodunkę ćmą (Pulmonaria obscura). Ta pospolita roślina kwitnie właśnie teraz, kiedy korony drzew jeszcze nie rozwinęły w pełni liści, dzięki czemu do dna lasu dostaje się dużo światła. Liście miodunki ćmej zazwyczaj nie posiadają plam, ale trafiają się osobniki z niewyraźnymi jasnozielonymi ciapkami. Gatunek ten jest podobny do miodunki plamistej, którą charakteryzują liście z wyraźnymi plamami, dzięki czemu stanowi roślinę ozdobną hodowaną w przydomowych ogrodach. Na terenie naszego kraju występują naturalnie jeszcze dwa inne gatunki miodunki: wąskolistna oraz miękkowłosa. Wszystkie posiadają nasiona z elajosomem (ciałkiem mrówczym), który składa się z tłuszczy i węglowodanów i dzięki temu jest chętnie przenoszony przez mrówki (podobnie jak nasiona np. ziarnopłonu wiosennego).

Spośród rodzaju miodunka, właśnie plamista ma największe zastosowanie lecznicze, stąd jej inne nazwy – miodunka lekarska (Pulmonaria officinalis) lub płucnik. Nazwa rodzajowa Pulmonaria pochodzi z łaciny od słowa Pulmo, czyli płuco, natomiast gatunkowa oznacza ‘lekarski’ (z łac. officinalis). Obscura, czyli nazwa gatunkowa miodunki ćmej wywodzi się od łacińskiego słowa obscurus, czyli ciemny, cienisty, a dawniej określany właśnie jako ‘ćmy’. Oba gatunki mają takie same właściwości i były stosowane w średniowieczu podczas chorób płuc. Dzięki leczniczym właściwościom ich ziela (Herba Pulmonariae), używano je jako środek wykrztuśny przy zapaleniu płuc oraz gruźlicy. Polska nazwa ‘miodunka’ zawiązuje do miodowego zapachu kwiatów, który przyciąga liczne zapylacze.

Czy wiesz, że…
dawniej miodunkę ćmą uważano za podgatunek miodunki plamistej.

W wydanym przez Krośnieńską Oficynę Wydawniczą w 2017 roku reprincie „Kuracji roślinnej” Leonarda de Verdmon Jacquesa z 1936 roku, jako Pulmonaria officinalis opisany został płucnik lekarski, zwany także porostem ziemnym. W książce zaleca się zbiór liści korzeniowych, z których proszek zażywany z miodem pomaga na koklusz, a posypywany na świeże rany, szybko je goi. Dla odmiany herbata z ziela działa na katar chroniczny płuc, a więcej na temat tego niezwykłego poradnika zielarskiego możecie przeczytać tutaj.