Na dzień dzisiejszy zauważono tylko jaskółkę oknówkę. Lada dzień dołączą do niej dwa pozostałe gatunki . Jakie? Dymówka, i brzegówka.

Każdy je rozpozna, bo trudno pomylić jaskółkę z innym ptakiem (no chyba że z jerzykiem). Warto im się jednak przyjrzeć i zobaczyć różnice które je charakteryzują. Obserwując je dowiemy się także tego gdzie bytują, bo występują w zupełnie innych środowiskach.

Zarówno jaskółka dymówka i oknówka to ptaki żyjące blisko ludzi. Żyjąc blisko osiedli ludzi jaskółki te mimo wszystko nie przebywają blisko siebie. Gniazda zakładają w innych miejscach. 

Dymówka - Hirundo rustica                                       Jest największą z krajowych jaskółek. Mierzy 17–21 cm długości (u samców sterówki ogona sięgają nawet 6,5 cm), rozpiętość jej skrzydeł wynosi 30–34 cm, a waży do 18–21 gramów.

Dymówka trzyma się gospodarstw wiejskich. W mieście jej nie spotkamy. Swoje gniazdo umieszcza wewnątrz budynków gospodarskich. Lepi je z błota wymieszanego z kawałkami słomy. Gniazdo jest odkryte od góry i wygląda jak czarka przyklejona do ściany pod sufitem.

Inaczej zachowuje się oknówka – można ją spotkać i na wsi i w miastach, ale z daleka od ruchliwych centrów. Bywa mieszkańcem osiedli miejskich, a gniazdo buduje na zewnątrz domu – pod okapem lub okiennym gzymsem. Gniazdo oknówki też jest ulepione z błota, ale ma kształt zamkniętej kuli z bocznym wejściem.

No dobrze, ale jak odróżnić te gatunki, jeśli nie widzimy ich gniazd? Jest na to sposób. Otóż obie jaskółki mają co prawda biały spód ciała, ale dymówka ma rdzawą plamę pod dziobem i na szyi. Oknówka natomiast ma cały spód ciała biały. Dodatkowo odróżnia ją także biała plama powyżej ogona.

Oknówka - Delichon urbicum                                      Jest „kompaktową”, kontrastowo ubarwioną jaskółką. Długość jej ciała wynosi 13,5–15 cm, rozpiętość ­skrzydeł 29–30,5 cm, a waży ok. 20 gramów.

Wyraźnie widać to w locie albo kiedy ptaki siedzą spokojnie na drutach elektrycznych. Łatwe do zauważenia, szczególnie w locie, są także długie skrajne sterówki, czyli pióra w ogonie, u dorosłej dymówki. Jej ogon jest więc długi i rozwidlony. Ogon oknówki jest mniej wcięty na środku.

Zupełnie inne zwyczaje ma trzecia z jaskółek – brzegówka. Nie spotkamy jej w sąsiedztwie człowieka. O upodobaniach brzegówki mówi jej nazwa. Gnieździ się ona w norkach ziemnych, które drąży w piaszczystych skarpach nad brzegami rzek, w wyrobiskach żwiru i piasku. Brzegówka lubi sąsiedztwo swoich pobratymców, gniazda zakłada w koloniach, w pobliżu innych brzegówek.

Uwijające się ptaki można więc często zobaczyć przy piaszczystych, urwistych brzegach rzek.

Jaskółki są niezwykle sprawnymi lotnikami. Latają szybko i zwinnie zmieniają kierunek lotu. I nic w tym dziwnego zważywszy, że dużą część życia spędzają w pogoni za owadami – swoim pokarmem. Dymówka jest w tym szczególnym specjalistą, nawet pije w locie, zbierając krople wody nad powierzchnią stawów i jezior, którą w tym celu potrafi specjalnie "wzburzyć" skrzydłem.

Nasze jaskółki to ptaki wędrowne – odlatują od nas późnym latem i jesienią, żeby zimę spędzić w przyjemniejszym dla nich klimacie Afryki.

Dymówki przed odlotem gromadzą się w ogromne stada nad brzegami stawów. Razem nocują w trzcinach, a w ciągu dnia polują na owady, przygotowując się długiej i trudnej podróży na południe. Muszą zgromadzić na drogę zapasy tłuszczu i energii. Najdalej spośród jaskółek wędrują właśnie dymówki, niektóre lecą nawet na południowy kraniec Afryki, a to oznacza, że muszą pokonać odległość około 10 000 km! Wymaga to dużo umiejętności i siły. Oknówka i brzegówka zimują na południe od piasków Sahary.

Jaskółki mają się u nas całkiem dobrze. Nie brakuje im w tej chwili miejsca do życia. Proponujemy więc udać się w teren i podpatrzeć je tej wiosny. Udanych obserwacji.