Aktualności
DROBNA, MODRA I WALECZNA
Ta najbarwniejsza z naszych sikor jest także częstym gościem karmników.
Modraszka (Cyanistes caeruleus) jest najpiękniej ubarwionym gatunkiem spośród sikor. Zarówno jej określenie rodzajowe, jak i gatunkowe oznaczają kolor niebieski – cyanistes pochodzi z greki, natomiast caeruleus – z łaciny. Choć w jej upierzeniu przeważa błękit (czapeczka, skrzydła i ogon), to posiada także pióra w innych kolorach: granatowy pasek oczny na białej głowie, żółty spód ciała oraz zielonkawe plecy. Ten zestaw czyni ją wyjątkowo barwnym rodzimym gatunkiem. Młode posiadają mniej kontrastowe upierzenie – zamiast białego policzka mają żółtawy, a ich czapeczka jest szarawa. Modraszka przez charakterystyczną sylwetkę z szerokim karkiem, wygląda jakby nie miała szyi. U tego gatunku nie występuje wyraźny dymorfizm płciowy, choć samce są odrobinę większe od samic i posiadają upierzenie o intensywniejszej barwie niż one. Dla nas – ludzi, trudno jest odróżnić ich płeć, natomiast dzięki temu, że ptaki widzą w ultrafiolecie – intensywnie błękitne części ciała niemal świecą i modraszki momentalnie są w stanie rozpoznać dorosłego samca od młodej samicy.
Modraszki zamieszkują niemal całą Europę (z wyjątkiem jej północnych części) oraz zachodnią Azję. Spotkać je można, podobnie jak bogatki, w różnych środowiskach – lasach, na wsiach, a także w miejskich parkach. Zakładają gniazdo zarówno w naturalnych dziuplach, jak i budkach lęgowych, choć potrafią sobie uwić gniazdo także w miejscach nietypowych jak np. w rurkach ogrodowych. Ten gatunek sikory jest osiadły, choć populacje ze wschodu i północy migrują na zimę. W karmnikach ptaki te chętnie pobierają tłuste nasiona, ale z równym entuzjazmem obskubują niesoloną słoninę. Tak jak w przypadku pozostałych sikor, latem podstawę ich diety stanowią owady.
Waga modraszki (11-14g) jest znacznie mniejsza niż bogatki (16-21g). Pomimo drobnej budowy ciała, sikora ta należy do wyjątkowo agresywnych, szczególnie wobec przedstawicieli własnego gatunku. Kiedy modraszka wpadnie do sieci ornitologicznej, zazwyczaj biorę dwa głębokie wdechy, aby przygotować się na atak jej drobnego dziobka. Małego, ale jakże precyzyjnego – jeśli przy którymś z moich paznokci jest choć drobna zadarta skórka – mam pewność, że atak nastąpi właśnie w tym miejscu. Nie dajcie się zwieść jej uroczemu, delikatnemu śpiewowi – podejrzewam, że gdyby modraszka była wielkości kota, polowałaby na ludzi.
Krewniakiem modraszki, należącym do tego samego rodzaju, jest sikora lazurowa (Cyanistes cyanus). Na terenie naszego kraju obserwowano ten gatunek już kilkadziesiąt razy, a pod koniec 2020 roku był widziany po raz pierwszy od 2004 roku, w okolicach Warszawy w Michałowicach-Wsi. W ciągu ostatnich tygodni pod sławny karmnik zjechało wielu ptasich obserwatorów (tzw. twitcherów), którzy chcieli „zaliczyć gatunek”. Przez to, że modraszka i sikora lazurowa są blisko ze sobą spokrewnione, trafiają się także ich mieszańce. Tutaj można zobaczyć jak wygląda taka hybryda.
Podobnie jak większość krajowych ptaków i wszystkie pozostałe rodzime gatunki sikor, modraszka jest objęta ścisłą ochroną gatunkową.