W debacie udział wzięli posłowie, mieszkańcy puszczy i jej okolic, samorządowcy, naukowcy, leśnicy, a także aktywiści z organizacji pozarządowych.

Celem debaty jest stworzenie dialogu i współpracy na rzecz Puszczy Białowieskiej, na jej ochronę, jak również określenie występujących tam zagrożeń, tak abyśmy mogli pomóc samorządom rozwinąć plan samorozwoju regionu – wskazała prowadząca spotkanie Posłanka na Sejm RP Urszula Zielińska.

Debata w Senacie RP była kolejnym miejscem licznych dyskusji, w których leśnicy wszędzie, gdzie są zapraszani, starają się przedstawiać fakty nt. Puszczy. Szkoda tylko, że nie robią tego wszyscy zainteresowani, a dokładniej Koalicja dla Puszczy, która bojkotuje merytoryczny i rzetelny dialog zainicjowany i prowadzony od blisko roku. Dlatego podana przez prowadzącą debatę informacja, że jest to pierwsze spotkanie stron zainteresowanych ochroną Puszczy Białowieskiej, nie do końca jest prawdą. Wyraźnie zaznaczył to w swojej wypowiedzi pan Andrzej Skiepko Starosta Hajnowski, który nawiązał do trwających od początku 2019 roku spotkań eksperckich w Białowieży, organizowanych przez Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych w Białymstoku. Celem tych spotkań jest zainicjowanie i prowadzenie dialogu z udziałem wszystkich grup interesariuszy: samorządowców, leśników, naukowców i aktywistów z organizacji pozarządowych. Osiągnięte porozumienia w wielu sprawach związanych z Puszczą Białowieską mają służyć wypracowaniu kompromisu i zgody w kwestiach będących źródłem dotychczasowych konfliktów społecznych. Wśród omawianych tematów na spotkaniach eksperckich były m.in. kwestie bezpieczeństwa publicznego w Puszczy i usuwania martwych drzew, ochrona przeciwpożarowa i zabezpieczenia od pożaru, a także przebieg stref ochronnych w Obiekcie Światowego Dziedzictwa UNESCO. Nadrzędną zasadą tych spotkań jest prowadzenie uporządkowanej, merytorycznej  dyskusji ponad podziałami oraz równowaga w reprezentacji poszczególnych stron – każda z grup interesariuszy liczy maksymalnie 7 osób. Białostoccy leśnicy, planując spotkania eksperckie, przyjęli z nadzieją, że spotkania zbliżą do siebie ludzi z różnych środowisk, zapewnią bezpośredni dostęp do rzetelnych informacji oraz stworzą przestrzeń do merytorycznych dyskusji. W 2019 roku RDLP w Białymstoku zorganizowała 7 spotkań eksperckich. Niestety, udział przedstawicieli z organizacji pozarządowych by podczas nich znikomy.

Swoje wystąpienia przedstawili: profesor Maciej Nowicki były minister środowiska w latach 2007-2010, który przestawił obecny stan Puszczy Białowieskiej z perspektywy zmian od 2010 roku jakie się w tym czasie dokonały w przyrodzie.

W dalszej kolejności profesor Marek Konarzewski członek Polskiego Komitetu Organizacji ONZ ds Oświaty, Nauki i Kultury przedstawił informacje o ochronie Puszczy Białowieskiej z punktu widzenia UNESCO, następnie profesor Bogdan Jaroszewicz z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego w swoim wystąpieniu przedstawił problem udoskonalenia w aspekcie prawnym ochrony Puszczy Białowieskiej. Natomiast profesor Rafał Kowalczyk z Instytutu Biologii Ssaków w Białowieży starał się odpowiedzieć na pytanie czy ochrona Puszczy Białowieskiej jest szansą czy przeszkodą, czy jest zagrożeniem czy też daje dodatkowe szanse na rozwój regionu.

Z kolei Jan Tabor, naczelnik Wydziału Ochrony Przyrody Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych w Warszawie, omówił najistotniejsze działania podjęte przez leśników w świetle wymogów konwencji o ochronie Światowego Dziedzictwa. Poruszył m.in. zagadnienia dotyczące zagrożenia pożarowego oraz udostępnienia puszczy społeczeństwu np. bardzo ważnej dla lokalnego społeczeństwa - drogi „Narewkowskiej”. Jan Tabor zwrócił też uwagę aktywistom z organizacji  pozarządowych, że dla idei poszerzenia parku na cały obszar Puszczy konieczne jest uzyskanie poparcia społecznego jej mieszkańców.

W kolejnej części debaty występowali samorządowcy z regionu Puszczy.

Jednym z aspektów podjętych w wystąpieniu Jerzego Siraka Burmistrza Hajnówki były kwestie demograficzne. Stwierdził, że liczba mieszkańców Hajnówki – miasta stworzonego z pracowników przemysłu drzewnego – od chwili ograniczenia pozyskania drewna w Puszczy spada. Powiedział m.in. że trudno nie zrozumieć mieszkańca Hajnówki – biznesmena, że musi zamknąć swój zakład drzewny czy  stolarski, a jego  dzieci będą musiały wyjechać z miasta, bo drewno zaatakowane przez kornika musi zostać w lesie. Hajnówka powstała z przemysłu drzewnego i dlaczego nie może z tego przemysłu istnieć? Jak poprzedni mówca, zwrócił też uwagę na realność zagrożeń pożarowych mieszkańców. Nikt z naukowców tym się nie przejmuje.  Mówimy o stronie przyrodniczej, mówimy o stronie leśnej, ale zapominamy o stronie społeczno-ekonomicznej. Muszą państwo znaleźć sposób na stworzenie nowych alternatywnych miejsc pracy przyjaznych środowisku. Panie doktorze można się z tego śmiać, ale tu płakać trzeba nad tym co się stało – zakończył swoje wystąpienie

Andrzej Skiepko Starosta Hajnowski w swoim wystąpieniu podkreślił, że organizacje pozarządowe z Koalicji Kocham Puszczę bojkotowały spotkania eksperckie organizowane przez Lasy Państwowe w Białowieży. W opinii samorządów spotkania te są bardzo konstruktywne. W ich trakcie wypracowane zostały już konkretne rozwiązania i działania na przyszłość. Starosta hajnowski swoje wystąpienie zakończył wezwaniem do organizacji pozarządowych: Zawsze liczymy się z głosem państwa, ale pozwólcie żeby nasze zdanie też było słyszane, bo my mówimy głosem mieszkańców.

W dalszej części spotkania wystąpiła pani doc. dr hab. Elżbieta Malzahn emerytowany pracownik Instytutu Badawczego Leśnictwa, która omówiła zmiany klimatu w Puszczy Białowieskiej, a część debaty z wystąpieniami zakończyli aktywiści z organizacji pozarządowych panowie: Adam Bohdan z Fundacji Dzika Polska i Tomasz Pezold-Kneżević z WWF Polska przedstawiając temat: Aktualne wyzwania w Puszczy Białowieskiej.

Pytania które pojawiły się wśród słuchaczy podczas wystąpień prelegentów były kanwą do prowadzenia dyskusji. Mimo, że dyskusja nie doprowadziła do konsensu między debatującymi w sprawie skutecznej ochrony i zrównoważonego rozwoju Puszczy Białowieskiej, to jednak stała się inicjacją do kolejnego spotkania, które planowane jest w maju br.  Udział w debacie wzięło ponad 50 osób.

Zapraszamy do obejrzenia transmisji z debaty.