Zarówno sikora uboga (Poecile palustris), jak i czarnogłówka (Poecile montanus) noszą czarne czapeczki na białej głowie, a ich skrzydła mają brązowawy odcień. Te dwa gatunki można od siebie odróżnić po dyskretnych różnicach w upierzeniu. Najważniejszą cechę stanowi jasny panel na skrzydle u czarnogłówki (widoczna wstawka na drugorzędowych lotkach widoczna przy złożonym skrzydle). Poza tym jak widać na infografice zamieszczonej poniżej, różnice w wyglądzie obu gatunków są naprawdę nieznaczne – sikora uboga ma zwykle mały czarny śliniak, a czarnogłówka większy; czapeczka u sikory ubogiej lśni, a u czarnogłówki jest matowa. Ponadto nie istnieje u obydwu gatunków dymorfizm płciowy.

Kiedy w sieć ornitologiczną odłowi się jedna z tych sikor, zdarza się czasami, że jedne cechy wskazują na to, że jest czarnogłówką, inne świadczą o tym, że sikorą ubogą. W takich sytuacjach, gdy obrączkarz nie jest pewien oznaczenia osobnika do gatunku – wypuszcza niezaobrączkowanego ptaka. Zazwyczaj właśnie wtedy kiedy ptak usiądzie na najbliższej gałęzi i się odezwie, już wiadomo z kim mieliśmy do czynienia – gatunki te najłatwiej rozróżnić właśnie po głosie. Ale wtedy jest już za późno na założenie obrączki… Tutaj można zapoznać się z głosem sikory ubogiej, a tu z czarnogłówki.

Czy wiesz, że…
ornitolodzy chcieli zrezygnować z dwuczłonowych nazw m.in. sikor i zamiast „sikory bogatki” pozostała – „bogatka”, podobnie w przypadku modraszki, sosnówki, czubatki, czy czarnogłówki. Jedyną jednoczłonową nazwą, która się nie przyjęła była „szarytka” stosowana dla sikory ubogiej.Łacińska nazwa rodzajowa tych sikor (Poecile) wywodzi się z greki od słowa poikilos, co oznacza kolorowy. Określenie gatunkowe sikory ubogiej (palustris) nawiązuje do łacińskiego wyrazu palus, tj. bagno, natomiast nazwa czarnogłówki (montanus) pochodzi od słowa mons, czyli góra.

Zasięg występowania sikory ubogiej jest znacznie mniejszy niż u czarnogłówki – obejmuje dwa oderwane od siebie areały: środkową i wschodnią Europę oraz wschodnią Azję. Zwarty obszar występowania czarnogłówki sięga od północnej i zachodniej Europy, aż po południowe Chiny. Sikora uboga zasiedla chętnie podmokłe lasy z duża ilością martwych drzew. Czarnogłówka zamieszkuje nieco inne siedliska – preferuje bory iglaste, a spotkać ją można także w lasach mieszanych oraz podmokłych zaroślach. Gatunek ten stanowi wyjątek spośród sikor – wykuwa samodzielnie dziuple i jest dziuplakiem pierwotnym, podobnie jak dzięcioły. Zdarza się także, że sikora uboga dokona tej sztuki, jednak są to sporadyczne przypadki. Menu obu gatunków sikor, podobnie jak w przypadku pozostałych przedstawicieli rodziny Paridae, bazuje latem na owadach, a zimą na tłustych ziarnach i niesolonej słoninie, choś jako mali mięsożercy nie pogardzą także padliną. Sikory ubogie należą do gatunków osiadłych, natomiast część populacji czarnogłówek na zimę migruje, za to pojawiają się u nas stada ze wschodu.