Asset Publisher
Czas na sen.
Z nastaniem jesieni zmienia się nie tylko krajobraz, powolnieje także rytm życia przyrody. Wszyscy mieszkańcy lasu, żyjący w leśnych ostępach, na gałęziach, pod korą drzew, w ziemi, czy też ci lubiący wodę przygotowują się do zimy.
Zwierzęta wykształciły wiele przystosowań, ułatwiających przeżycie zimy. Wiele z nich już od lata i przez cały okres jesieni przygotowuje się do tego trudnego okresu.
Jak spędzają zimę płazy ?
Płazy są zwierzętami zmiennocieplnymi – tzn. że temperatura ich ciała zależy od temperatury otoczenia, a więc zimą grozi im zamarznięcie. Dlatego znajdują bezpieczne kryjówki, w których przez całą zimę panuje stała temp. (norki w ziemi, pod stosami gałęzi, kamieni, pod wykrotami i w wypróchniałych pniach, a także w naszych piwnicach).
Tam zapadają w całkowite odrętwienie – sen zimowy (hibernację), podczas którego temperatura ciała bardzo się obniża, jednak nie grozi zamarznięciem.
W czasie hibernacji wszystkie funkcje życiowe (oddychanie, skurcze serca itd.) ulegają ogromnemu zwolnieniu.
Leśnicy Nadleśnictwa Browsk w Gruszkach zauważyli takie przygotowania do zimowego spoczynku Traszki grzebieniastej (Triturus cristatus) gatunku, którego przodkowie żyli już 40 mln lat temu.
Traszka grzebieniasta jest płazem ogoniastym i zewnętrznie przypomina ciemno ubarwioną jaszczurkę. Jej skóra jest chropowata, na brzuchu pomarańczowa, z charakterystycznymi czarnymi, nieregularnymi plamami. Jest to jeden z naszych najpiękniejszych, największych i najbardziej tajemniczych płazów, którego widzieli nieliczni — jest gatunkiem wykazującym głównie aktywność nocną. W ciągu dnia prowadzi skryty tryb życia, ukrywa się w spróchniałych pniach drzew, w różnorakich ziemnych zakamarkach, pod kamieniami, często wykorzystuje również nory kretów lub gryzoni.
Nazwa traszki pochodzi od dużego grzebienia skórnego, który w okresie godowym wykształca się u samców na grzbiecie i ogonie.
Grzebień pełni dwie podstawowe funkcje: przywabianie samicy oraz zwiększenie powierzchni skóry, przez którą u płazów zachodzi wymiana gazowa. Podobne grzebienie mają samce częściej spotykanej traszki zwyczajnej, jednak u traszki grzebieniastej jest on przerwany u nasady ogona, a u zwyczajnej nie jest przerwany.
Traszka grzebieniasta jest gatunkiem ziemno-wodnym. W odróżnieniu od innych traszek najdłużej przebywa w wodzie w okresie największej aktywności. Nie muszą to być duże akweny. Czasami wystarczają tylko niewielkie stawy, kałuże, a nawet zwykłe rowy z zawartością wody. Musi ona jednak być obecna przez kilka tygodni, w niej bowiem traszki przechodzą swój rozwój. Należą do tzw. płazów ogoniastych i jak one wszystkie są uzależnione w cyklu życiowym od obecności wody. W niej składają jaja (skrzek), z których wylęgają się larwy oddychające skrzelami, które pożywiają się bardzo intensywnie w dzień i w nocy. Pożerają niewielkie organizmy wodne: skorupiaki, pajęczaki, owady, ich larwy i poczwarki, ślimaki, kijanki płazów i małe ryby. Latem przeobrażają się w postać dorosłą i opuszczają środowisko wodne. Jako okazy dojrzałe (oddychają już płucami) żyją w wilgotnym środowisku polnym lub leśnym, polując na większą zdobycz, np. owady, ślimaki, itp.
W sen zimowy zapada pod koniec października, wykorzystując nory ziemne, korzenie drzew, grube warstwy mchów, dno zbiorników wodnych oraz piwnice gospodarstw wiejskich. Traszka grzebieniasta zimuje grupowo – po kilka, kilkanaście osobników, często współtowarzyszy jej Traszka zwyczajna. Ze snu budzi się na wiosnę, przeważnie na przełomie marca i kwietnia, w zależności od warunków atmosferycznych. Wiosną cykl życiowy zaczyna się od początku