Cis jest rośliną dwupienną. To znaczy, że kwiaty żeńskie i męskie nie rosną na jednej roślinie, lecz na dwóch oddzielnych. Pączki drobne, kuliste, przylegające do pędu, okryte kilkoma łuskami. Igły zwężone w ostry wierzchołek, ciemnozielone od góry mają do 3 cm długości i 2 mm szerokości. Ułożone są płasko w 2 szeregach.

Po zapyleniu żeńskie egzemplarze wydają drobne nasiona otoczone soczystą czerwoną osnówką kształtem przypominające beczkę lub dzwonek. Pień okrywa cienka szarobrązowa lub czerwonawa złuszczająca się płatami kora.

Cis przyrasta powoli, ale żyje bardzo długo - ponad tysiąc lat. Okaz rosnący w Henrykowie Lubańskim (w województwie dolnośląskim) jest najstarszym drzewem w Polsce. Jego wiek szacuje się na 1279 lat.

Cis pospolity to gatunek pod ochroną.

Jest gatunkiem najwcześniej objętym ochroną w Polsce, bowiem chroniony jest od 1423 roku. Ochrona została wówczas ustanowiona na mocy statutu warckiego, wydanego przez króla Władysława Jagiełłę, który chciał ograniczyć eksport drewna cisowego będącego surowcem do wyrobu bardzo dobrej jakości łuków. Ograniczenie wprowadzono z obawy o całkowite wyginięcie cisu pospolitego.

W starożytności uważano, że niesie śmierć. Sądzono, że niebezpiecznie jest nawet przebywać w jego cieniu. Według Pliniusza tragiczny koniec groził każdemu, kto pił wino z cisowego pucharu.

Ta zła opinia ma swoje uzasadnienie, bowiem wszystkie części cisa - z wyjątkiem mięsistych osnówek kryjących nasiona - zawierają trujące związki. Nie tylko ludzie, ale i zwierzęta  są w niebezpieczeństwie jeśli zjedzą jego pędy, korę czy pestki. Równocześnie substancje ekstrahowane z różnych fragmentów cisa służą do produkcji leków o silnym działaniu przeciwnowotworowym.

W miejscu dydaktycznym Nadleśnictwa Browsk – Herbarium posadzono 5 sadzonek tego niezwykłego drzewa. Nasionka z których wyrosły sadzonki zostały pobłogosławione przez Papieża  Benedykta XVI.