Asset Publisher Asset Publisher

Borsuk - słów kilka o leśnym Królu, wyjątkowym czyściochu.

Właśnie teraz jest czas, kiedy borsuki obudziły się z zimowej drzemki, czyszczą nory i intensywnie żerują. W Polsce występują na terenie całego kraju. Najłatwiej spotkać je w lasach mieszanych sąsiadujących z polami czy łąkami.

Borsuk - Meles meles - (zwany niegdyś jaźwcem) to gatunek łatwo rozpoznawalny. Biała głowa z czarnymi pasami biegnącymi po boku od nosa, poprzez oczy do uszu to cecha charakterystyczna tego zwierzęcia. Głowa jest nieproporcjonalna do reszty ciała, wąska i długa. Ciekawe są również łapy uzbrojone w potężne porównywalne z niedźwiedzimi pazury.

Bardzo ważnym miejscem dla borsuka jest nora, którą sam wykopuje. Nora i miejsce wokół niej to koncentracja życia rodzinnego borsuków. Nory są przekazywane z pokolenia na pokolenie i służą przez kilkadziesiąt lat. Jest ich zazwyczaj kilka, połączonych ze sobą wspólną siecią, gdyż borsuki innych otworów używają do wejścia a innych do wyjścia – jest to istny podziemny pałac. Są tam także otwory służące za kanały wentylacyjne. Nory dzielą się na główne (w których borsuki zimują i odchowują młode) oraz zastępcze.

W okresie zimowym część otworów w podziemnym królestwie jest zatykana w celu zabezpieczenia przed zimnem. W tym czasie borsuki pozostają w norach. Nie zapadają jednak w typowy sen zimowy, tylko w „śpiączkę”, która jest przerywana w czasie cieplejszych dni.

Na zewnątrz, niedaleko, znajduje się latryna w postaci niewielkiego dołka w ziemi, do którego borsuki regularnie się załatwiają.  Borsuk dba nie tylko o swój wygląd, ale także o wygląd swojego otoczenia i podziemnego domu – w borsuczej norze jest zawsze czysto.

Jaźwiec większą aktywność wykazuje nocą, opuszczając norę po zachodzie słońca i wracając przed wschodem. W okresie letnim przechodzi na aktywność dzienną. Rodziny borsucze przenoszą się z nory gniazdowej do innych, by dopiero w jesieni do niej powrócić.

Wbrew mniemaniom borsuk nie jest wcale samotnikiem, lecz wiedzie rodzinne, towarzyskie życie. Rarytasem jest zobaczyć bawiące się młode borsuki – ich zabawy są przemyślane i wg niektórych badaczy borsuków świadczą o dużej inteligencji tych zwierząt.

Ma on rzadką u zwierząt zdolność prędkiego poruszania się tyłem. Potrzebny mu jest ten ruch do tzw. włóczenia, tj. znoszenia ściółki z traw, liści, paproci do wyścielenia komory gniazdowej. Po zgromadzeniu ściółki na stos borsuk obejmuje ją przednimi łapami, przyciska do piersi i tyłem posuwa się do nory. Ścieżki są więc dokładnie wymiecione i czyste.

Głównym pożywieniem borsuka są dżdżownice, żeby znaleźć taką ich ilość aby zaspokoić głód, borsuk musi się nie lada natrudzić. Latem borsuki żerują nawet 9-10 godzin na dobę. Gdy nie ma na podorędziu głównego przysmaku, borsuki żywią się inaczej i nie wybrzydzają: jagody, maliny, grzyby a nawet żaby. Owoce są dla nich szczególnie cenne w drugiej połowie lata i jesienią. Zjadając dużo cukrów budują zapasy niezbędne do przetrwania zimy. We wrześniu i listopadzie borsuki przygotowują się na zimę i otłuszczają się. W czasie zimy borsuk żyje bowiem dzięki nagromadzeniu tłuszczu co sprawia, że po zimie potrafi stracić na wadze nawet do 7 kilogramów.

W zmysłach u borsuka przoduje węch, następnie słuch, dotyk a na samym końcu wzrok.

Obszar zamieszkiwany przez poszczególne osobniki populacji jest bardzo dokładnie znakowany wydzielinami gruczołów przyodbytowych i narządu zapachowego ogonowego.

Prócz oznakowań zapachowych borsuki zdradzają swoją obecność w terenie obdrapywaniem kory na drzewach czy też wydeptywaniem placów zabaw w pobliżu nory.  

Nie jest wykluczone że będąc na wycieczce w lesie uda nas się zobaczyć zwierzę, które biegnie w charakterystyczny kołyszący sposób zwany dyndaniem, możemy być pewni, że właśnie na swojej drodze spotkaliśmy borsuka.

Puszcza Białowieska to raj dla borsuków, nic więc dziwnego że można tu ich spotkać coraz więcej.