Chociaż jego rzeczywisty wygląd znacznie odbiega od „orła białego”, jego nazwa nie wzięła się znikąd – nawiązuje ona do wachlarza białych piór ogona charakterystycznych dla dojrzałych osobników. Dorosłe ptaki są w większości brązowe, z jasnymi krawędziami, które gdzieniegdzie wizualnie rozjaśniają upierzenie. Głowa, szyja i pierś, zwłaszcza u starszych osobników mają znacznie jaśniejszą barwę, niekiedy osiągając żółtoszary kolor. W locie bielika można rozpoznać go po długich, szerokich, prostokątnych skrzydłach, których rozpiętość przekracza 2m oraz dosyć krótkim, tępo zakończonym ogonie o klinowatym kształcie. Długość ciała jest równie imponująca i może sięgać 90 cm.

Bielik zwyczajny (Haliaeetus albicilla), wbrew popularnej opinii nie należy do orłów. Jak się okazuje, genetycznie oraz morfologicznie odbiega nieco od grupy orłów właściwych, które pośród innych cech odróżniają opierzone dolne części skoku, których brak u bielika. Stąd przedstawicieli tego rodzaju zaczęto nazywać mianem orłanów.

Bieliki należą do niewybrednych żywieniowo gatunków ptaków. Ich główne źródło pokarmu jest ściśle związane z siedliskiem, na którym występują – stanowią je głównie ryby i ptaki wodne, rzadziej ssaki lądowe. Zaskakującą rolę w żywieniu tych ptaków pełni padlina – stanowi nawet ⅓ diety bielików, mając szczególnie duże znaczenie w czasie srogich zim, gdy preferowane przez nie ofiary ukryte są pod grubą pokrywą lodu. Natura wyposażyła bielika w doskonałe narzędzia umożliwiające mu sprawne polowanie. Chociaż w oczy rzuca się jego ogromny, zakrzywiony żółty dziób, dopiero obserwując tego ptaka w ataku jasne staje się, że to ostre i długie szpony są jego niezawodną bronią.

Podobnie jak większość drapieżnych ptaków bieliki przez większość roku pozostają samotnikami, łącząc się w grupy tylko w przypadku młodocianych osobników w czasie srogich zim. Pora lęgowa tych ptaków trwa od stycznia do lipca. Już wczesną wiosną rozpoczynają się popisowe toki, w czasie których pary odbywają podniebne tańce godowe. Bieliki to ptaki monogamiczne – dobierają się w pary na całe życie. Wyjątek stanowią sytuacje kiedy śmierć ponosi jeden z partnerów – w takim przypadku możliwe jest ponowne sparowanie z innym osobnikiem.  Bieliki budują potężne gniazda. W tym celu wybierają rozwidlenia wysokich drzew, a budową zarządza samica, podczas gdy głównym zadaniem samca pozostaje dostarczanie surowców. Para rokrocznie rozbudowuje swoje lokum, więc użytkowane przez wiele lat gniazdo może osiągnąć średnicę nawet 2 m i znaczną wysokość. W okolicy marca samica składa jaja i rozpoczyna się 1,5 miesięczny okres ich wysiadywania, podczas którego samiec tylko niekiedy zastępuje ją w tym obowiązku. Zdecydowaną większość czasu samiec jest odpowiedzialny za zdobycie pokarmu i ochronę samicy, która nawet w obliczu zagrożenia pozostaje w gnieździe, strzegąc jaj. Mimo że samica składa 3-5 jaj, w gnieździe zostają tylko jedno lub dwa pisklęta, które wykluwają się po 38 dniach inkubacji. U ptaków tych występuje zjawisko tzw. kainizmu – słabsze i mniejsze pisklaki nie mają szans w starciu z silniejszymi. Młode pozostają w gnieździe aż 10 tygodni do momentu, aż zdobędą zdolność lotu. Mimo iż opuszczają gniazdo, pozostają w rewirze rodziców do jesieni. Rodzice też nie odcinają się od młodego pokolenia, dokarmiają młode, pozostawiając im pokarm w gnieździe.

Bieliki są ptakami długowiecznymi, w naturze potrafią dożywać nawet ponad 30 lat. Polska jest trzecim w Europie krajem pod względem liczby gniazdujących osobników bielika. Gatunek ten pełni ważną funkcję w ekosystemie i został sklasyfikowany w kategorii zagrożenia jako najmniejszej troski (least concern) na liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN).