Bóbr europejski jest największym polskim przedstawicielem gryzoni, o czym świadczą silnie wykształcone, stale rosnące siekacze. Potrafi ścinać nimi nawet duże drzewa. Długość ciała może dochodzić do 100 cm, długość ogona to 10–20 cm. Dorosły bóbr waży 15–30 kg. Tylne łapy są duże (kilkanaście cm długości), palce połączone są błoną pławną, dzięki czemu bóbr jest doskonałym pływakiem. Przednie łapy są dużo drobniejsze, bóbr często pomaga sobie nimi np. przy jedzeniu. Spłaszczony, szeroki ogon jest pokryty łuskami, niekiedy bóbr ciągnie go za sobą, zostawiając charakterystyczny ślad. Ogon również jest pomocny w pływaniu, dodatkowo służy jako ster. Ogon bobra w gwarze łowieckiej nazywany jest "pluskiem” bądź "kielnią”, ponieważ w razie niebezpieczeństwa zwierzę uderza nim hałaśliwie o powierzchnię wody, ostrzegając w ten sposób innych członków rodziny o obecności wroga.

Zęby obok ogona są najbardziej wyróżniającą się cechą bobra. Dwa wystające zęby, to siekacze. W rzeczywistości bóbr ma siekacze i w górnej i w dolnej szczęce. Te dolne potrafią dorastać do 15 cm. Trudno byłoby zamknąć „usta” z takimi zębami, dlatego siekacze bobrów stale wystają z jamy gębowej. Szeroka diastema (przerwa w uzębieniu pomiędzy siekaczami a trzonowcami) umożliwia zamknięcie otworu pyska wargami i tym samym dalsza pracę pod wodą. Wszystkie zęby bobra rosną przez całe życie i zwierzęta muszą się nieustannie ścierać, nawet w czasie snu. Siekacze pokryte są pomarańczowym szkliwem, czasem są ciemniejsze, prawie brązowe, a czasem jaśnieją – są żółte. Wszystko zależy od żelaza zawartego w pokarmie. To twarde szkliwo pokrywa wyłączenie przednią część siekaczy, tylna część dzięki temu łatwiej się ściera, a przednia staje się wąska i bardzo ostra jak dłuto rzeźbiarza. Dlatego przegryzanie drzew idzie bobrom z taką łatwością.

Bobry wykorzystują wydzielinę gruczołów (strój bobrowy) do znakowania terenu. Budują z błota, roślinności i gałązek niewielkie kopczyki, które są nią pokrywane. Ma to na celu ostrzeżenie ewentualnych intruzów. Strój bobrowy rozprowadzony po sierści chroni ją przed przemakaniem.

Umieszczone wysoko niemal na jednej wysokości nozdrza, oczy i uszy umożliwiają bobrowi obserwowanie otoczenia przy maksymalnym zanurzeniu, pozostawiając tym samym w ukryciu. Podczas nurkowania oczy bobra zakryte są przezroczystą trzecią powieką, która pozwala chronić oko jednocześnie nie ograniczając widzenia. Podczas zanurzenia kanały uszne i nosowe zamykane są przez specjalne fałdy skórne.

Bobry żywią się roślinami przybrzeżnymi, korą z młodych gałązek, a zimą – łykiem drzew liściastych, zgromadzonym w lecie.

Bóbr jest zwierzęciem skrytym, aktywnym głównie nocą, o zmierzchu i o świcie. Występuje nad wodami – rzekami, strumieniami, jeziorami, w wilgotnych lasach i zaroślach. Kopie nory, których wejście znajduje się pod wodą, niekiedy budują także kopce z gałęzi i mułu – żeremia. Bobry żyją w rodzinach, wspólnie budują tamy, niekiedy bardzo duże, wpływające znacząco na stosunki wodne. Tama ma służyć podniesieniu poziomu wody, co zapewnia bobrom bezpieczeństwo – wejścia do nor muszą znajdować się pod wodą.

Jeszcze niedawno bóbr był w Polsce na granicy wyginięcia, obecnie, wskutek ochrony i naturalnych procesów migracji, bóbr w wielu miejscach jest znów pospolity.