Kiedy nasze oczy mogą się nacieszyć słonecznymi kwiatami ziarnopłonu wiosennego (Ficaria verna), oznacza to, że niestety w tym roku spóźniliśmy się z pozyskaniem jej liści. Przed kwitnieniem młode liście tej rośliny są jadalne i stanowią dobre źródło witaminy C. Niegdyś powszechnie spożywano je w Szwecji – zarówno na surowo, jak i gotowane. Podczas kwitnienia roślina staje się trująca.

Jaskier wiosenny występuje pospolicie w żyznych lasach liściastych na terenie całego kraju, choć jest nieco rzadszy na północnym wschodzie oraz w górach. Rodzajowa nazwa tego geofitu pochodzi z łaciny: od słowa ficus, czyli figa – nawiązuje do jadalnych bulwek korzeniowych, zaś nazwa gatunkowa  vernus oznacza roślinę kwitnącą wiosną (ver – wiosna). Dawniej nazywano tę roślinę „pszonką”.

Kwitnienie ziarnopłonu oznacza nadejście przedwiośnia. Dzięki nieulistnionym gałęziom drzew, do dna lasu dociera więcej światła i pierwsze rośliny zaczynają zakwitać. Równie prędko jak się pojawiają, szybko znikają – pędy naziemne ziarnopłonu żółkną i obumierają już w maju. W ciągu lata, jesieni i zimy, roślina ta jest w stanie uśpienia w postaci bulw korzeniowych. Buchtujące dziki pomagają przemieszczać się bulwom na małe odległości. Dla odmiany nasiona ziarnopłonu wiosennego są chętnie przenoszone przez mrówki, gdyż posiadają wyrostek tzw. elajosom (ciałko mrówcze). Składa się on z tłuszczy i węglowodanów, przez co stanowi świetny pokarm dla tych owadów. Dzięki temu, że zarówno jaskier, jak i mrówki czerpią korzyść ze wspólnej interakcji, zależność pomiędzy nimi można nazwać mutualizmem.

Czy wiesz, że…
kwiaty ziarnopłonu zamykają się na noc oraz w czasie opadów, a otwarte kierują się w stronę słońca.

Rozważając o gatunkach inwazyjnych, zazwyczaj mamy na myśli taksony pochodzące z Ameryki Północnej (np. czeremcha amerykańska, nawłoć kanadyjska, szop pracz, norka amerykańska, czy rak pręgowany) lub z Azji (jak np. niecierpek drobnokwiatowy, rdestowiec sachaliński, czy biedronka azjatycka). Rzadko zdajemy sobie sprawę z tego, że nasze rodzime gatunki mogą zagrażać faunie lub florze innych kontynentów. Tak jest właśnie w przypadku ziarnopłona wiosennego, który  stanowi gatunek inwazyjny w Ameryce Północnej, Australii i Nowej Zelandii – przypuszczalnie został zawleczony jako roślina ozdobna. Obok niszczenia siedlisk przyrodniczych, to właśnie gatunki inwazyjne stwarzają istotne zagrożenie dla różnorodności biologicznej. Konkurując z rodzimymi taksonami i zabierając im niszę do życia, mogą prowadzić do wyginięcia miejscowych gatunków. Więcej informacji o gatunkach inwazyjnych można uzyskać na stronie GDOŚ.