Lisek niedolisek
fot. M. Androsiuk - Nadleśnictwo Browsk
fot. M. Androsiuk - Nadleśnictwo Browsk
fot. M. Androsiuk - Nadleśnictwo Browsk
Lis (Vulpes vulpes) to średniej wielkości, pospolity w Polsce drapieżnik, który każdy rozpoznaje szczególnie po puszystym, pięknym ogonie, nazywanym kitą. Ma trójkątne, duże uszy oraz długą sierść o barwie najczęściej żółtorudej, na spodzie białej lub popielatej. Zimą kolor sierści przybiera bardziej szary kolor. Ma bardzo dobrze rozwinięte zmysły węchu, słuchu i wzroku. Dowiedziono iż lis słyszy pisk myszy z odległości nawet 150 m.
Zamieszkuje głównie lasy, ale także łąki i pola. Przywiązuje się do miejsca. Lisy biegają wśród stałych szlaków.
Wędrując leśnymi i polnymi dróżkami właśnie teraz możemy spotkać niedoliski - młode lisy w wieku do sześciu miesięcy.
Młode lisy (niedoliski) mają z początku szarobure wełniste futerko z jaśniejszym pasmem poprzecznym na czole i białą plamką na gardle. Dopiero po 6 tygodniach zmieniają włos na charakterystyczny dla osobników dorosłych. Minie jeszcze parę miesięcy (od 2 do 3) kiedy to młodzież usamodzielni się.
Lis prowadzi życie samotne, łączenie w pary jest raczej sezonowe, chociaż obserwowano już wielokrotnie udział samca w karmieniu nie tylko samicy, ale i młodych w pierwszych tygodniach życia. W ciągu wiosny i lata lis prowadzi życie raczej osiadłe, w jesieni i w zimie koczownicze.
Zidentyfikowano ponad 30 różnych odgłosów, jakie wydaje lis. Należą do nich zawołania i nawoływania, dźwięki ostrzegawcze (są to między innymi wycie, skowyt, szczekanie).
Ruchy lisa są szybkie i zwinne, w kłusie porusza się z szybkością 6-8 km/h, w pogoni lub ucieczce z szybkością 45-50 km/ h. Skacze i dobrze pływa. Kopie samodzielne nory o kilku korytarzach i jednej komorze gniazdowej, która może leżeć na głębokości do 3 m. Czasem dzieli swą norę z borsukiem, przy czym ma oczywiście osobne wejścia (okna) oddzielną i komorę gniazdową. Kopie także nory krótkie, tymczasowe, służące mu za schronienie przed deszczem lub niebezpieczeństwem. Zamieszkałą norę lisa łatwo poznać powyślizganych oknach i szczątkach pokarmu (pierze, skórki czy kości), zostawionych przed norą.
Potrafi przemieszczać się na odległość nawet 250 km.
Poluje na gryzonie, ptaki, żaby, raki, ślimaki, owady, poczwarki, zjada padlinę, mrówki i owoce. Głównym pożywieniem są norniki. Gniazda norników lis znajduje dzięki słuchowi. Ciekawostką jest to że potrafi zjeść do 3000 norników rocznie, co czyni go sprzymierzeńcem człowieka w walce z gryzoniami.
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. To jeden z naszych najbardziej pospolitych drapieżników. Nie podlega w Polsce ochronie.